Romek Janowski SVD Misja w Zambii - Radość życia misyjnego

Inny sposób myślenia

12/2/2021

Ponad trzydziesci lat mojego zycia spedzilem w Zambii, czyli w Afryce. Czy stalem sie Zambijczykiem, czy tez Afrykanczykiem, nie wiem. Niektorzy miejscowi ludzie mowia mi, ze teraz jestem juz jednym z nim. Duzo widza w moim zachowaniu, a co? Oni to najlepiej wiedza. Bo ja nie jestem w stanie tego sprecyzowac. Jednak jedno wiem, ze pewnej logiki, czy ich sposobu myslenia nigdy nie odziedzicze, bo jest bardzo mocnym realista. Lubie w zyciu byc bardzo praktyczny. Nawet niektorzy Zambijczycy mowia o mnie: „he is no nonsensens Father”, czyli ten ksiadz nie toleruje bezmyslnosci”. Chyba mnie juz poznali i maja racje. Natomiast ja czesto nie potrafie zrozumiec ich sposobu myslenia.
Pewien facet w naszy miescie wieczorem zgubil klucz wracajac do domu. Szukal go usilnie przy latrni ulicznej. Kilka osob dolaczylo do niego, aby mu pomoc. W koncu go pytaja, gdzie dokladnie zgubil swoj klucz. Odpowiedzial, ze sto metrow dalej. Ponownie go pytaja to dlaczego tutaj szukasz? Wowczas mowi im, bo tutaj jest swiatlo a tam jest dosc ciemno.
Mialem podobna sytuacje z jednym z naszych chlopakow podczas naszego safari. W pewnym miejscu lowilismy rybki. Ja mialem dobre brania. On zas lowil niewiele, ale wczesniej byl w takim miejscu, gdzie braly mu dosc dobrze. Mimo wszystko dlugo pozostawal w tym samym miejscu. Po pewnym czasie zapytalem: jak tam rybki? Odpowiadzial, ze slabo. Mowie mu to dlaczego nie zmienisz miejsca. Wtedy on mi mowi, bo tutaj jest dobry cien a tam gdzie biora ostre slonce. Dlugo nie moglem powstrzymac sie od smiechu. Niby chlopak ma racje, bo po co palic sie na sloncu.

Jedzenie, czy cos innego

11/4/2021

W wielu krajach ludzie maja swoja ulubion potrawe, ktora chcieliby jesc jak najczesciej. Jezeli nie ma jej na stole to tak jakby nie bylo zadnego jedzenia, chociaz stol moze byc astawiony po brzegi roznymi przysmakami. Nassi misjonarze z Indii, Indonezji i Filipin przepadaja strasznie za ryzem. Mieszkalem z pewnym bratem z Indonezji, ktory potrafil jesc ryz trzy raz dziennie. A kiedy ryzu nie bylo to po danym posilku nadal czul sie glodny, chociaz zjadl roznych potraw prawie za dwie osoby.
Rowniez przez kilka lat mieszkalem z Zambijczykiem ze szczepu Bemba. On uwielbial kapuste. Kiedy wspolnie przygotowalilismy togodniowy jadlospis to on poprosil o kapuste na kazdy dzien. Czasami jadl nawet dwa razy dziennie. Bylem odpowiedzialny za zakupy, wiec kapusta zawsze musiala byc na naszym stole. Dopiero po trzech latach codziennego jej jedzenia powiedzial mi, ze teraz zrobi sobie krotka przerwe od kapusty. Nie trwala ona zbyt dlugo.
My Polacy jestesmy znani z jedzenia ziemniakow. Wielu Polakow za nimi wprost przepada. Co do mnie moge smialo powiedziec, ze ponad trzydziesci lat mieszkania we wspolnotach azjatycko-afrykanskich wyleczylo mnie z tego polskiego przysmaku.Naturalnie kiedykolwiek ziemniaki pojawiaja sie na naszym stole i mam do wyboru ryz, czy tez maczke kukurydziana to nadal siegne najpierw po ten polski przysmak.
W wielu krajach afrykanskich maka kukurydziana przygotowywana na rozne sposobu bardzo mocno dominuje i ludzie nie wyobrazaja sobie posilku bez tego posilku. Mialem juz w moim zyciu misyjnym bardzo duzo takich sytuacji kiedy podczas roznych spotkan i uroczystosci bylo bardzo duzo roznego jedzenia i picia, ale nie bylo posilku z maki kukurydzianej, nazywanego popularnie „sima”, czy „buhobe”, wtedy narzekali ze sa glodni. Dawniej ciezko bylo mi w to uwierzyc, teraz juz sie do tego przyzwyczailem.
Kilka dni temu odwiedzil mnie jeden z oficerow z wiezienia. Dyskutowalismy na rozne tematy nie wykluczajac jedzenia. Oczywiscie „sima” byla pierwsza w planie. Powiedzial mi, ze kilka miesiecy temu zaprosil cala rodzine na kolacje do wspanialej restauracji. Byly przerozne przysmaki (kielbaski, kurczaki, czekoladki, lody), ale nie bylo tej jedynej „simy”. Wszyscy byli bardzo zadwoleni. Kiedy jednak wrocili do domu po krotkim czasie dzieci przychodzily do taty i narzekaly mowiac: „tato jestesmy glodni”. Jak to? Przeciez nie jedlismy „simy”.
Dwa lata temu mielismy gosci z Lusaki, z naszej stolicy. Nie bylo swiatla wieczorem, wiec chcieli sobie cos ugotowac na kolacje. Dalem im drzewo i mozliwosci do gotowania. Mowili mi, ze wszystkie rzeczy to oni juz przygotowali i ugotowali, a tylko zostalo im jedzenie do przygotowania. Poczatkowo nie moglem zrozumiec co to znaczy: „wszystko przygotowali, ale jedzenia nie przygotowali”. Mieli juz przygotowane mieso i warzywa, ale w ich mysleniu to nie nazywa sie jedzeniem. Nie mieli jednak przygotwanej „simy”, ktora tylko nazwywa sie jedzeniem.
Innym razem z mlodzieza robilismy dobre zakupy na workshop. Byly ziemniaki, ryz, duzo miesa, kurczaki, ale nie bylo maczki kukurydzianej. I niestety nie byli zadwoleni dopoki jej nie zalatwilismy. Dlatego do dzisiaj nie potrafie zrozumiec jaka czescia ciala tutejsi ludzie mysla kiedy przychodzi do przygotowania posilku.

October 18th, 2021

10/18/2021

Wiele lat temu moj tato mi powiedzial,ze nie ma wstydu w tym, aby umiec robic wiele rzeczy, bo wszystko w zyciu moze sie przydac nawet nie wiesz jak i gdzie. Juz wiele razy musialem sobie w zyciu radzic. Wowczas potrzeba danej sytuacji zmusila mnie do wykorzystania moich niewielkich znajomosci teoretycznych, ale za to o wiele wiekszych praktycznych.
W czasie moich wypraw na safari mialem duzo roznych przygod i z kazdej sytuacji trzeba bylo jakos wybrnac. Jednym razem znac psychike roznych zwierzat i poslugiwac sie ich jezykiem, albo przetrwac w czasie roznej pogody, byc szewcem, mechanikiem, kucharzem i lekarzem w jednej osobie.
W czasie ostatnich kilku lat kilka razy musialem zabawic sie w chirurga. Ostatni raz wydarzylo sie to kilka miesiecy temu. Poszedlem na safari i lowilem rybki z dwomo chlopakami. Robili to poraz pierwszy w zyciu, zarzucali wedke najpierw na drzewo potem na ziele. Rybki tylko od nich uciekaly. Jeden mial duze trudnosci zeby zlapac jakas rybke. Az w koncu przez pomylke sam siebie zlowil. Wbil sobie haczyk porzadnie w palec. Nie mogl sam wyciagnac, wiec musialem mu pomoc. Powiedzialem mu usiadz na ziemi, zamknij oczy, zaciskaj tak mocno kolana jak tylko potrafisz a ja zrobie mala operacje. I tak tez sie stalo. Byl szybki, duzy bol i po operacji, haczyk byl na zewnatrz i chlopak przezyl. Podobna historie mial moj kuzyn ktorego chlopaki tez nie mogli zlapac jakiejs rybki i zaczeli sie bawic wedkami. W sposob jeden zachaczyl drugiego za ucho. Tam mnie akurat nie bylo i musieli z tym jechac do szpitala. A prawdopodobnie bym z tym sobie poradzil.
Rowniez dwa lata temu zahaczylem chlopaka stojacego obok mnie. Pomagal mi lapac tajgi, ktore na brzegu zrywaly sie z kotwicy i szybko wracaly do wody. Kotwica wbila sie mu mocno w noge. Do szpitala bylo dosc daleko, a to byl dopiero poczatek naszego safari. Nie chcielismy tracic cennego czasu, wiec byla kolejna operacja. Tym razem musialem zrobic duze naciecie w nodze moim wedkarskim nozem. Najpierw zapytalem chlopaka (zreszta juz studenta na drugim roku studiow) czy jest mocny. Powiedzial, ze tak i ze moga robic operacje. Musialem byc bardzo szybki i bezwzgledny. Mialem do pomocy dwoch jego kolegow. Trzymali go bardzo mocno, a ja w kilka sekund zrobilem blyskawiczna i udana operacje. Nie bylo zakazenia i rana po tygodniu sie zagoila. Podobna sytuacja przydarzyla sie mi kilka lat temu. Wtedy bylem sam na safari. Wyciagalem duza tajge. Mocna ja ciagnalem. W pewnym momencie tajga wyplula kotwice, ktora z wielkim pedem wbila sie mi w dlon. Rowniez wydarzylo sie to na poczatku mojego safari. Nie chacialo sie mi jechac do szpitala. Postanowilem sam sobie zrobic operacje. To jest juz o wiele trudniejsze niz robienie innym. Trzeba bylo na krotka chwile zapomniec o bolu a pomyslec o radosci safari. Operacja byla bardzo krotka, ale udana i bez zakazenia. Juz mialem kilka takich operacji i jak dotychczas wszystkie zakonczyly sie sukcesem. Byc moze moglbym zostac chirurgiem wedkarzy.

Nadal świadectwo, czy już nie

10/3/2021

Zyjemy w XXI wieku, duzo rzeczy zmienilo sie i ciagle sie zmienia w swiecie. Warto sobie zadac pytanie jak bardzo te wszystkie zmiany wplywaja na kosciol i ludzi w nim zyjacych, a szczegolnie duszpasterzy, czyli tych, ktorzy swoim swiadectwem powinni innych prowadzic do Boga. Dawniej takim swiadectwem ludzi kosciola byla sutanna, lub stroj zakonny. Obecnie w niektorych zakonach i parafiach coraz trudniej ujrzec ksiedza w sutannie lub nawet w koloratce. Szczegolnie mlodzi ksieza chca byc bardzo wolni i idacy z duchem obecnego swiata.
W roku 2003 byla kanonizacja naszego zalozyciela w Rzymie. Jechalem tam z naszego domu w Bialymstoku z jeszcze jednym starszym wspolbratem. Zapytal mnie czy bierzemy sutanny? Odpowiedzialem ze pewnie wypada i on sie ze mna zgodzil, ale pozniej zmienil zdanie. W dniu beatyfikacji bylismy mocno rozsypani po placu Sw. Piotra, ale nastepnego dnia w Bazylice Sw. Pawla mielismy dziekczynne nabozenstwo za kanonizacje i juz tam byli tylko Werbisci i nasi przyjaciele. Tam bylem w sutannie. Wielu Werbistow spogladalo na mnie z lekkim usmiechem, inni gratulowali odwagi i swiadectwa. Na okolo tysiac Werbistow braci i ksiezy w sutannach nie bylo nas wiecej niz pieciu. Zadawalem sobie wtedy pytanie co o tym mysli teraz nasz zalozyciel, ktory juz jest w niebie. Bo przeciez za jego czasow to w sutannie wszyscy chodzili caly dzien, to znaczy do kaplicy, jadalni, na wyklady, do pracy, a nwet w pilke grali w sutannach. A obecnie nawt w kaplicy niewielu ma koloratke, a tylko czasami jeden czy dwoch ubierze sutanne. Przeszlismy w druga skrajnosc.
Po ponad 30 latach udalem sie na rekolekcje do naszego seminarium w Pienieznie. Poszedlem na pierwsza wspolna kolacje w koloroatce. I o dziwo tylko ja bylem w koloratce. Z tych co przychodzili na rekolekcje tylko jeden brat chodzil w sutannie i kilku z nas czasami mialo koloratki. Na dzien odnawiania slubow zalozylem sutanne. Z calej grupy prawie dwudziestu wspolbraci tylko trzech z nas mialo sutanny. I ponownie widzialem na sobie jakies dziwne spojrzenia wspolbraci, jakbym byl nie z tego swiata zakonnego. Pewnie niektorzy pomysleli: „ze ten to wydziwia”.
Moze wydziwia, moze nie, bo przeciez ludzie chca nas widziec jako prawdziwych Werbistow. A co za tym idzie mlodzi ludzie nie widza pomiedzy nami i soba zadnej roznicy. Dlatego w tym roku do naszego seminarium nie wstapil ani jeden chlopak. A liczbe obecnych klerykow mozna latwo policzyc na jednej rece. Mamy to co mamy i na co zapracowalismy. 40 lat temu tak bylo tylko na zachodzie Europy i myslelismy, ze do nas to nie dotrze, albo moze w nastepnym wieku. Niestety to przyszlo szybciej niz sie tego spodziewalismy.

Spotkanie Ziomkow w Terespolu – wszystko wyglada na “naj”

9/9/2021

W ostatnia sobote sierpnia po wielu latach przerwy odbylo sie tradycyjne spotkanie Ziomkow w parafii Swietej Trojcy w Terespolu. Kto to sa ci Ziomkowie – to wszyscy Ksieza, Ojcowie, Bracia, Siostry i klerycy, ktorzy kiedykolwiek wyszli z naszej parafii i wytrwali do smierci lub tez trwaja nadal w swoim powolaniu. W roku 2021 jest nas razem 45 (6 zmarlych i 39 zyjacych). Glowna oranizatorka spotkania byla jedna z siostr, a ja z jeszcze dwomo ksiezmi tylko pomagalismy czesciowo.
Na te uroczystosc zostalem poproszony o homilie. Po Mszy Swietej bylo wspolne zdjecie przed oltarzem. Pozniej poszlismy do zakrysti, gdzie Ksiadz Proboszcz powiedzial mi, ze ja mam najwiecej „Naj”. Tak chyba wyglada o czym wspomnialem w mojej homilii. Tak sie sklada, ze na tym spotkaniu bylem wsrod zyjacych ziomkow najdluzej oddany na sluzbe Bogu. Byly tylko dwie siostry, ktore kilka lat wczesniej wstapily do zakonu (Sr. Ewa i Gertruda). Ale biorac pod uwage to, ze w Afryce rok pracy liczy sie za trzy lata pracy w Polsce to prawdopodobnie najwiecej lat przepracowalem dla Pana. Co do wieku, to bylem najstarszy sposrod wszystkich ksiezy i braci. Tylko pewien brat (Sebastian) wyglada o wiele starzej i powazniej ode mnie, ale w rzeczywistosci jest kilka lat mlodszy ode mnie. Pewnie w swoim zyciu mial sporo roznych wyzwan i zmartwien. Rowniez co do odleglosci od Terespola do mojej placowki misyjnej to jest ona polozona napewno najdalej – ponad 10 tysiecy kilometrow od nas.
Naturalnie pod innymi wzgledami tez moznaby dodac jeszcze kilka innych „Naj”. Mam najwiecej siwych wlosow (ale nadal sa). Jestem chyba najbardziej zwariowanym i zabwnym misjonarzem. Moja praca jest najbardziej niebezpieczna i ma najwiecej roznego rodzaju wyzwan. Na moich safari mialem najwiecej przeroznych sytuacji, gdzie mnie mogloby juz wiecej nie byc. Takze najwiecej razy wchodzilem i wychodzilem z wiezienia. Rowniez najwiecej razy lecialem samolotem na wakacje, i moje wakacje w Polsce sa najdluzsze od innych i po najdluzszej przerwie nie przyjezdzania do Polski.
Gdy na spotkanie braterskie udalismy sie do Neounickiej parafii w Kostomlotach, gdzie pracuje jeden z naszych Ziomkow to wtedy moje „Naj” pojawilo sie w przeciwnym znaczeniu. Wtedy okazalo sie, ze urodzilem sie w miejscu najblizej polozonym od tej parafii, bo wiadomo blizej do Kodnia niz do Terespola. Poza tym spedzilem tam moje dziecinstwo i mlodosc. Takze rozpoznawalem moje powolanie najblizej miejsca naszego spotkania. Tam wlasnie mieszkalem z moimi rodzicami i przyjezdzalem na wakacje do roku 2000, w ktorym zmarl moj tato. Wowczas sprzedalismy cala nasza posiadlosc a Mama przenisola sie do miejsca jej dziecinstwa w Lebiedziewie. Gdybym nie byl obrzadku rzymsko-katolickiego to bylym najbardziej pasujacym na parafianina tego wlasnie obrzadku neounickiego., ktory uzywa jezyka starocerkiewnego.
Byc moze ktos pomysli, ze sie przechwalam. Nie mam takich zamiarow, tylko taka byla rzeczywistosc w czasie naszego spotkania Ziomkow. Oczywiscie cale nasze spotkanie odbylo sie w bardzo serdecznej atmosferze. Kazdy dzielil sie swoim zyciem i doswiadczeniem. Niektorzy spotkali sie poraz pierwszy w zyciu, a inni po wielu latach nie spotykania sie, poprostu sie nie rozpoznali i poraz kolejny sie poznali. Takie spotkania sa cudowne, buduja nasza wiez i zapraszaja do wzajemnej modlitwy. Kazdemu nawet przypadla jedna osoba droga losowania do modlitwy za nia. Teraz kazdy czeka na kolejna spotkanie, ktore ma sie odbyc za rok, ale nie dla wszystkich. Bo ja ponownie z moim „Naj” bede czekac na takie spotkanie najdluzej, bo az trzy lata. Tak wiec „Naj” mnie nie opuszcza.

Przygotowal O.Romek Janowski, misjonarz z Zambii

Fizycznie w Polsce – duchowo w Zambii

8/14/2021

Jestem juz od kilku tygodni na urlopie w Polsce, ale czy naprawde jestem w Polsce. Inni patrza na mnie i widza we mnie jakiegos Afrykanczyka. Moje zachowanie nie pasuje im do ogolnie znangeo zachowania Polakow. Chyba cos w tym jest, bo juz kilka osob powiedzialo mi o tym. Zreszta sam tez sie na tym juz kilka razy zlapalem.
Naturalnie safari jest czescia mojego zycia w Afryce, wiec tak samo w Polsce lubie przebywac w naturalnym srodowisku, a szczegolnie przy rzekach. Zawsze przy zblizaniu sie do rzeki mysle i nawet chcialbym sprawdzic, czy nie ma tam jakiegos hipoptama lub krokodyla. I tylko po chwili zastanowienia usmiecham sie do siebie i czuje sie bezpiecznie.
Innym przyzwyczajeniem jest ciagle zabezpieczanie sie przed zlodziejami. Mamy ich w Zambii bardzo duzo, a wlasciwie w kazdym miejscu trzeba uwazac, gdzie i kiedy cos sie zostawia, bo mozna danej rzeczy juz wiecej nie ujrzec na oczy. Dlatego w Polsce dosc niechetnie zostawiam jakies rzeczy bez dobrego zabezpieczenia. Gdy odwiedzam znajomych czy nawet kogos z mojej rodziny to zawsze zamykam moj samochod. Oni dziwia sie temu bardzo mocno i mnie zapewniaja, ze u nich nikt nie kradnie. Robie to bardzo naturalnie.
W Zambii ludzie maja wiele roznych rzeczy, ktore z zewnatrz wygladaja bardzo ladnie i atrakcyjnie, ale niestety czesto nie dzialaja. Stad jest naturalna potrzeba zapytania czy jakas rzecz ladnie wygladajaca nadal dziala. Moze to byc zegarek, komputer, samochod zepsuty, czy bez paliwa, pralka, maszynka elektryczna do gotowania, mikrofalowka i wiele innych rzeczy. One sa w domy i na wlasciwym sobie miejscu lecz od jakiegos czasu nie dzialaja. Na pierwszy rzut oka sprawiaja wrazenie jakby ludzie uzywali ich kazdego dnia. Moi znajomi i rodzina sa wielce zaskoczeni gdy ich zapytam, czy to czy tamto dziala. Mowia: „a po co takie pytanie”, bo przeciez w Polsce jezeli cos nie dziala to natychmiast wyrzucamy na zewnatrz domu i kupujemy nowe lub jak najszybciej naprawiamy.
Jeszcze inna rzecz ktos moze latwo u mnie zauwazyc to zachowanie moich rak. Zazwyczaj przy pozdrowieniach podaje dwie dlonie, nie caluje dloni kobiety, niekiedy po podaniu dloni przyklaskuje kilka razy, w czasie Mszy Swietej robie podniesienie dwomo rekami, w wielu miejscach przyklaskuje, a szczegolnie przy przekazaniu znaku pokoju na odleglosc. Ostatnio jednemu z naszych wikarych to sie bardzo spodobalo. Byc moze nadaje sie na misjonarza w Afryce.
Na szczescie wiekszosc moich zachowan nabytych w Afryce jest pozytywna. Bo przeciez moglbym spozniac sie na spotkania, albo tylko obiecywac i nie przychodzic, zaczynac Msze Swieta z godzinnym opoznieniem, ciagle obiecywac na jutro, a w nastepnym dniu na kolejne jutro. Usmiechac sie i udawac, ze nic sie nie stalo kiedy cos smutnego sie wydarzylo.
Ktos obserwujac mnie bardzo uwaznie moze o wiele latwiej zrozumiec, ze nasze przyzwyczajenie staje sie nasza druga natura.

Błogosławieństwo pojazdów na zwykle i zwariowane sytuacje na drogach

7/29/2021

Kazdego roku na Swietego Krzysztofa odbywa sie blogoslawienstwo samochodow. Dawniej w tym dniu blogoslawilo sie tylko samochody. Obecnie blogoslawimy wszelkie pojazdy poruszajace sie po ladzie , na wodzie i w powietrzu. Moga to byc rowery, hulajnogi, wozki dzieciece, motocykle, lodzie nadwodne i podwodne, mniejsze i wieksze samoloty, takze konie i osiolkimi, ktorych rowniez misjonarze uzywaja do swojej pracy misjyjnej. W tym dniu takze blogoslawimy kierowcow, tak tych ze swoimi pojazdami jak tez i innych, ktorzy przybyli na Msze Swieta bez swojego pojazdu i chca otrzymac blogoslawienstwo na szczesliwa podroz na wszystkie drogi na caly rok. Czasami ludzie maja ze soba tylko kluczyki od samochodow i je takze blogoslawimy. Ktos moze to nazwac blogoslawienstwo na odleglosc lub po angielsku „on line”.
Nie zawsze ludzie maja okazje w tym dniu spotkac sie z misjonarzem, tylko slysza ze ich ofaiary sa skladane na pojazdy dla misjonarzy pracujacych na wszystkich kontynentach. Wczoraj w parafii Ruciane-Nida gdzie cala niedziele dzielilem sie Slowem Bozym i blogoslawilem wszelkie pojazdy wierni mieli namacalny kontakt z misjonarzem. Cieszyli sie, ze misjonarz poblogoslawil ich pojazdy. Mogli rowniez zadawac przerozne pytanie na temat pracy misyjnej.
Dzielac sie moim doswiadczeniem misyjnym opowiedzialem o kilku niezwyklych sytuacjach misyjnych w zyciu misjonarzy. Kilka z nich opisze w tym artykule.
Nasza siostra zakonna jechala w RPA z kilkomo innymi siostrami do innej misji. Spieszyla sie na spotkanie. Zostala zlapana na przekroczeniu predkosci. Szybko podbiegla do policjanta i blagala go usilnie, zeby jej przebaczyl. Obiecywala wielokrotnie ze bedzie modlic sie za niego. Wowczas ten policjant blyskawicznie zareagowal i powiedzial do niej, a wlasciwie do czterech siostr. Ja tak to modlcie sie nade mna. Uklakl przed nimi, zeby sie modlily nad nim. Siostry byly w jeszcze wiekszym szoku, bo mialo to miejsce obok bardzo ruchliwej drogi i przejezdzajace samochody przygladaly sie calej sytuacji. Wszystkie siostry wlozyly swoje rece na glawe tego policjanta i glosno sie modlily. Policjant spocil sie co niemiara a one jeszcze bardziej. Po modlitwie on serdecznie usmiechnal sie i siostry mogly jechac dalej.
Innym raze wczesnie rano nasz brat jechal w niedziele do kapliczki. Droga byla w miescie prawie calkowicie pusta. Dojechal do swiatel, ktore akurat zmienily sie na czerwone. Zadnego samochodu nie bylo w poblizu wiec przejechal na czerwonych swiatlach. W mgnieniu oka pojawil sie samochod policyjny i zajechal mu droge. Policjanci szybko rozpoznali Brata Silasa, ich bylego nauczyciela w szkole sredniej. Po pozdrowieniu zapytali brata: „Bracie czy ty nie widziales ze tam bylo swiatlo czerwone?”. Na co on im odpowiedzial: „Tak widzialem ze tam bylo swiatlo czerwone, ale gdzie wyscie byli, bo ja was nie widzialem”. Policjanci tylko sie usmiechneli i pozwolili bratu jechac dalej.
Pewnego dnia nasz kierowca powiozl pewne materialy budowlane do malej wioski. Przez trzy dni nie powrocil, wiec w niedziele po poludniu wraz z dwomo czlonkami Rady parafialnej ruszylismy na jego poszukiwanie. Zaraz za miastem jeden z nich zaczal sie modlic o szczesliwa podroz i odnalezienie zagubionego kierowcy. Modlil sie dosc glosno i dlugo. Az nagle przed nami pojawil sie nasz samochod ciezarowy wraz z kierowca. Modlitwa byla bardzo skuteczna. Okazalo sie ze utknal on w blocie i musieli zbierac byki z calej wioski zeby go wyciagnac. Dlugo to trwalo, ale zakonczylo sie sukcesem.
Innym razem wraz z kolega pojechalismy odwiedzic naszych polskich misjonarzy pracujacych na drugim koncu Zambii. Nie znalismy tamtych drog, a tym bardziej ze byla wtedy pora deszczowa i mielismy spore kaluze na drodze. Zaczelismy odmawiac rozaniec, akurat ja prowadzilem samochod. Byla przed nami dosc duza kaluza. Wzrokiem zapytalem kolege co robic. On odpowiedzial jedziemy. Niestety wpadlismy w gleboka jame i samochod padl. Tam spedzilimy cala noc. Dopiero rano z trudem udalo sie nam naprawic samochod, ktory pozniej wymagal porzadnego i drogiego remontu. A wystrczylo przerwac rozaniec i sprawdzic droge przed przejezdzaniem.
Kilka miesiecy temu jechalem z dwomo postulantami na program biblijny do poprawczaka. Tuz za miastem jeden z nich zaczal sie modlic o szczesliwa podroz. W trakcie modlitwy policja zlapala mnie na predkosc. Co prawda przekroczylem predkosc o niecale dziesiec kilometrow, ale im to wystarczylo. Szybko podszedlem do policjantow i powiedzialem im, ze spieszymy sie ze Slowem Bozym do wiezniow. Pierwszy policjant odeslal mnie do glownej szefowej. Ona ladnie mnie pozdrowila, bo mnie pamietala z pierwszej misji kiedy byla jeszcze mala dziewczynka. Tylko chwile powspominalismy dawne czasy i moglem jechac dalej. Postulanci tylko z daleka przygladali sie calej sytacji i nie mogli uwierzyc, ze policjanci byli ze mna bardzo mili. Wowczas powiedzialem do tego co sie modlil, ze jakos modlil sie bez wiary, bo w czasie jego modlitwy zostalem zlapany przez policje. Byl nieco zagubiony i nie wiedzial co odpowiedziec.
Mysle, ze w Zambii tak policja jak i nasi ludzie sa bardziej przyjazni w czasie roznych wypadkow, czy wpadek na predkosci. O wiele inaczej wyglada sytuacja w Togo lub Zimbabwe. Tam mozesz byc niewinny a zrobia ciebie winnym. Bo tam istnieje niepisany przepis, ze obcy zawsze jest winny niezaleznie od sytuacji: czy to on uderzy w kogos czy tez ktos wjedzie w niego lub zajedzie mu droge. Zazwyczaj policja przyjezdza na miejsce wypadku i czeka, az sie ludzie dogadaja. Kiedy ktos pochodzi nie z tego kraju, a uderzyl w niego obywatel tego kraju to on nawet niewinny musi uznac, ze jest winny, bo inaczej nie bedzie mogl odjechac z miejsca wypadku. Beda tam nawet stac wiele godzin. Zreszta w krotkim czasie zjawia sie koledzy goscia miejscowego i beda szykanowac obcego. Moze to byc bardzo niebezpieczne. Policja bedzie tylko obserwowac. Nie mozna liczyc na jej pomoc. Takie jest prawo buszu w Togo i Zimbabwe. Dlatego modlmy sie o silna wiare dla naszych misjonarzy, jak rowniez o bezpieczne i mocne samochody.

Gdzie jest bezpieczniej

7/7/2021

Kazdy mowi ze w Afryce jest bardzo niebezpiecznie czy to prawda? Naturalnie Afryka ma wiele roznych niebezpieczenstw. Spotykamy o wiele wiecej dzikich zwierzat, weze mozna spotkac czesciej i w przeroznych miejscach. Sa skorpiony i przerozne gryzonie, ktore moga czlowiekowi wyrzadzic wielka krzywde. Nasze komary sa mniejsze niz te w Polsce lecz maja mozliwosc wszczepienia nam malarii. Spotkamy sie tutaj w szpitalach z rozmaitymi chorobami ktorych chyba nie ma w Europie. Wydaje mi sie ze w Afryce kradzieze i napady zdarzaja sie o wiele czesciej niz w Europie, bo sytuacja ekonomiczna zmusza tych ludzi do szukania jedzenia i roznych mozliwosci przezycia dnia codziennego. Wcale ich tutaj nie usprawiedliwiam. Bo kazda kradziez trzeba nazywac po imieniu.
Rowniez wyprawa na safari jest fantastyczna i nawet nie do wyobrazenia gdzies w Europie. Bo chodzimy pomiedzy sloniami i bawolami, spotkamy sie o kilka metrow od hipopotama czy krokodyla. W kazdym miejscu i o kazdym czasie mozna wejsc oko w oko z jakims innym niebezpiecznym zwierzeciem, czy tez nadepnac na odpoczywajacego na sloncu weza. Z mojego krotkiego opisu wydawaloby sie, ze u nas w Zambii jest bardzo niebezpiecznie. Spedzilem juz w Zambii ponad 30 lat, mialem duzo roznych niebezpiecznych sytuacji lecz zawsze dzieki Bogu wychodzilem z nich w miare mozliwosci bezpiecznie.
W Polsce podczas moich trzymiesiecznych wakacji zazawyczaj czuje sie o wiele bezpieczniej niz w Afryce. Naturalnie gdy znajduje sie nad wode to w pierwszej chwili zastanawiam sie czy tam przypadkiem nie ma krokodyla, czy tez z tyly nie zajdzie mnie jakis niebezpieczny zwierz. Zyje tym tak przez pierwsze dwa tygodnie. Pozniej wszystko staje sie typowo polskie. Ale wcale to nie znaczy ze bez zadnych niebezpieczenstw. Nie wspominajac juz o koronie ktora jest wszedzie.
Obecny moj urlop stal sie wyjatkowo niebezpieczny dla mnie. Kilka dni temu pojechalem z moim kolega ksiedzem do jego rodzicow ogladac mecz Polska Szwecja. Mieli oni duzego pieska z rodziny haskich. Wszyscy zapewniali mnie, ze jest bardzo przyjazny. I taki byl na poczatku. W polowie meczu nawet bawil sie ze mna i go swobodnie glaskalem. Oczywiscie Polska przegrala i odpadla z Mistrzostw Europy. Nie bylismy zadwoleni i prawdopobonie piesek tez nie byl tez w najlepszym nastroju. Podczas pozegnania z gospodarzami nagle mnie zaatakowal i porzadnie ugryzl w noge. Wszyscy byli w szoku. Jak to mozliwe, dlaczego. Bylem jego druga ofiare w ciagu ostatnich 10 lat. Na szczescie byl zasczepiony przeciw wsciekliznie i ja przeciw tezcowi. Slad jednak pozostal do dzisiaj.
Nastepnego dnia po ugryzieniu przez pieska w moje cialo wbil sie klescz. Byl to w dzien Swietego Jana. Tego dnia odwiedzilem kilku Janow i Janek, ale do zadnego lasu nigdzie nie wchodzilem. Tym bardziej dziwilem sie dlaczego dostalem taki prezent wakacyjny.
Nie byl to jednak koniec moich przygod. Ostatnio pojechalem nad rzeke z pewnym dziadkiem. Zastwilem dwie wedki na sumy. W pewnym momencie gdy chcialem chwycic wedke zeby wyciagnac suma na mojej wedce znalazlem owinietego weza (zaskronca). Bardzo glosno syczal i mnie porzadnie przestraszyl. Szybko dalem mu „wedkarskie blogoslawienstwo” i poplynal dalej na plecach do Wisly.
W ostatnia niedziele kiedy na zakonczenie Mszy Swietej robilem ogloszenia to przyczepila sie do mnie pszczola. Ani na chwile nie chciala odstapic mojej glowy. Nie wiem co tam smacznego dojrzala, ale na szczescie nie dolaczylem jej do mich ogloszen.
To dopiero poczatek wakacji. Az trudno sobie wyobrazic co moze mnie jeszcze spotkac do konca wakacji. Dlatego nadal pozostaje bardzo aktualne pytanie gdzie jest bezpieczniej?

Myślenie naszych ludzi

6/8/2021

chyba ją rozumię

Na roznych miedzynarodowych spotkaniach i uroczystosciach bardzo latwo mozna zauwazyc bogactwo przeroznych kultur i jezykow. Nie mowiac juz o roznych kolorach, odcieniach i ksztaltach wielkiej liczby narodowosci i szczepow. Oprocz tych roznic zewnetrznych sa jeszcze wieksze roznice wewnetrzne gdy zwrocimy uwage na sposob myslenia i zachowan ludzi z roznych stron swiata.
Od poczatku mojej pracy misyjnej prubuje zrozumiec naszych ludzi, ich sposob zachowania i wyrazania swoich uczuc i wrazen. Czesto mnie zaskakuja swoja reakcja i sposobem patrzenia na swiat. Do dzisiaj nigdy do konca nie jestem pewien czego moge sie spodziewac od jakiejs osoby i jak ona zareaguje na moje uwagi, pytania, czy propozycje.
Wiele lat temu przyszedl do naszej misji pewien pan I prosil mnie o pieniadze lub podwiezienie go do pewnej miejscowosci odleglej od nas okolo 100 kilometrow. Powiedzialem mu ze nie jestesmy w stanie mu pomoc i ze ja wlasnie wybieram sie do stacji misyjnej w przeciwnym kierunku polozonej okolo 80 kilometrow od naszej misji. Wowczas on zapytal czy moglby ze mna do tej miejscowosci pojechac bo wlasnie tam ma jakis biznes. Mowie mu: „gosciu przeciez chciales jechac w calkowicie innym kierunku i ze ci zalezy na czasie”. Probowal jak tylko mogl mnie przekonac lecz na nic sie zdaly jego argumenty.
Miesiac temu bylem w innej czesci Zambii i nie wiedzialem jak dojechac do pewnego miejsca, bo nie bylo zadnych znakow. Ta droga wlasnie szedl facet w przeciwnym kierunku. Zapytalem go o droge. Powiedzial mi ze wlasnie jade we wlasciwym kierunku, ale on pojedzie ze mna bo tam akurat sie wybiera. Bardzo mnie zaskoczyl swoja checia podrozowania ze mna i szybka zmiana decyzji. Mowie mu przeciez szedles w calkowicie innym kierunku. Znajdowal rozne wymowki. Naturalnie chcial popodrozowac samochodem i myslal ze moze „bialy czlowiek” cos jemu da za te pomoc. Serdecznie mu podziekowalem i szybko odjechalem, bo jego sposob myslenia do mnie nie trafial.
Wczoraj wieczorem bylem na kolacji z mlodym malzenstwem, ktorym udzielilem slubu kilka miesiecy wczesniej. Naturalnie przy wejsciu do restauracji trzeba bylo miec zalozone maseczki. Nie mialem z tym problemu. Ale co pozniej kelner na nas wymuszal tego juz ani ja ani mloda para nie bylismy w stanie zrozumiec. Usiedlismy dookola jednego stolika i wszystko wygladalo bardzo przyzwoicie i sympatycznie. Ale nagle pojawil sie kelner i powiedzial, ze nam dostawi jeden stolik aby byl zachowany dystans na korone. Powiedzilem mu ze to nie ma sensu. On jednak uparl sie i dostawil. Wowczas mu zaproponowalem, zeby dostawil jeszcze jeden to kazdy z nas bedzie siedzial przy swoim. Tylko serdecznie sie usmiechnal. A tym bardziej ze jemu powiedzialem i pokazalem, ze nawet po dostwieniu tego nowgo stolika my nadal siedzielismy obok siebie, tak jakby tego stolika woogle nie bylo. Coz kazali mu dostawiac, wiec dostawia wedlug liczby ludzi, a czy to ma jakis sens to juz bardzo skomplikowane pytanie.
Wiele takich zachowan nawet po ponad trzydziestu latach pobytu w Zambii do mnie nie dociera i chyba szybko nie dotrze. Pewnie potrzebuje kolejnych trzydziestu lat i zjedzenia wielu workow kukurydzy, aby zrozumiec o co im dokladnie chodzi.

Zaufać, czy nie ufać misjonarzowi

5/31/2021

Ktos mnie w Polsce zapytal: a jakie wyobrazenie o tobie maja ludzie miejscowi? Dobre pytanie na ktore odpowiedz nie zawsze jest jednoznaczna. Po pierwsze ludzie nie ufaja nam zbyt szybko. Poddaja nam roznym testom.Jednym nasze zachowanie pomaga szybciej zaufac, inni potrzebuja wiecej czasu, albo z gory maja wyrobione zdanie, ze ci Biali to wszyscy tacy sami. I nawet niezaleznie z jakiego kraju pochodzimy to szybko mowia, ze my wszyscy to Anglicy, ktorzy ich kolonizowali. Inni dlugo wierzyli, ze Bialym mozna zaufac bo nie oszukaja, a raczej pomagaja. W przeciwienstwie do czlowieka Czarnego, ktory dosc czesto wykorzystuje kazda okazje do oszukania. Tak bylo dopoki kilku Bialych (nie koniecznie misjonarzy) ich porzadnie nie oszukalo. Wowczas zmienili zdanie i obecnie zbyt latwo nawet Bialym misjonarzom nie ufaja. Teraz wierza, ze kazdy Bialy moze byc inny.
Sytuacja miala miejsce wiele lat temu. Misjonarz podwozil kobiete ktora niosla na glowie duzy koszyk. Zaprosil ja do samochodu. Ona wsiadla na tyl samochodu i nadal trzymala koszyk na glowie. Trzy razy jej powtarzyl, zeby postwila koszyk na samochodzie. Ona wcale nie zareagowala na jego propozycje. Widzial, ze jemu nie ufala. Myslala ze pewnie chce ukrasc jej koszyk. Poniewaz nie bylo zadnej reakcji, wiec do niej powiedzial: skoro mi nie ufasz to wysiadaj. Ona poslusznie zeszla z samochodu i dalej szla ze swoim koszykiem na glowie.
Cos podobnego widzialem kilka razy u naszego nowego ogrodnika. Dwa lata temu skonczyl on szkole srednia. Nie mogl on znalezc zadnej pracy, ani tez nie mial pieniedzy na dalsze studia. W tej sytuacji zaproponowalem mu prace w naszym ogrodzie. Przy okazji moze tez dorabiac w innych miejscach. Deczko zarobi u nas i troche wiecej dostanie z jakiejs pracy dorywczej. Byc moze w przyszlosci uda sie mu skonczys jak nie studia to przynajmniej jakies studimum. Wlasnie jego widzialem kilka razy jak z malym plecaczkiem zamiatal dookola naszego domu. Gdy mu powiedzialem, ze pewnie spora kase tam trzyma to tylko z lekka sie usmiechnal, ale nadal sprzatal ze swoim plecaczkiem na plecach.
Podobna sytuacje mialem wsrod naszych chlopakow z grupy powolaniowej. Jeden z nich przyszedl na spotkanie z malym plecaczkiem na plecach. Spotkanie sie zaczelo a on nadal trzymal ten plecakna plecach tak jakby gdzis z nim szedl. W koncu go pytam, czy czuje sie swobodnie tutaj. Mowi ze tak. A czy czuje sie bezpiecznie. Tez odpowiadzial tak. W koncu mu mowie: „wiec nie obawiaj sie o te twoje dolary w plecaku, nikt ich tutaj tobie nie ukradnie”. Chlopak serdecznie sie rozesmial i postawil plecak na ziemi. Byc moze mi ufal, ale nie swoim kolegom, ktorych zna dosc dobrze.

<<Previous

Archives